آیا فرکانس مخابراتی برای سلامت انسان ضرر دارند؟

مدت زیادی است که درباره فناوری بی سیم و دکل های مخابراتی حرف و حدیث های بسیاری در خصوص تاثیرات منفی میادین الکترومغناطیسی و فرکانس های مخابراتی زده شده است. این قضیه دو طرف مختلف دارد، عده ای که معتقد به ضرر داشتن امواج مخابراتی هستند اما آن را ناچیز می دانند و معتقدند که امواج رادیویی چنان که عده ای می‌گویند مضر نیستند. در طرف مقابل گروهی از افراد که معتقدند که امواج مخابراتی ضرر بسیار زیادی بر روی سلامت انسان دارد. در این مقاله ما قصد داوری نداریم و از دلایل و اعتقادات هر دو گروه را بیان می کنیم. 

مخالفین امواج رادیویی

اکثر مخالفین تلفن همراه، نگران تاثیرات منفی میادین الکترومغناطیسی و فرکانس های مخابراتی ایجاد شده بر سلامت انسان در درازمدت هستند؛ میادینی که توسط دکل های مخابراتی ایجاد می شود.

آخرین نمونه مشاهده شده آن را می توان در ماجرایی که ماه گذشته اتفاق افتاد، جست: در ساعات اولیه بامداد 14 ژوئیه امسال، یک استرالیایی 45 ساله سوار بر تانک به خیابان های سیدنی رفت و شش دکل مخابراتی را در هم کوبید. «پترسون»، کارمند پیشین مخابرات مدعی شد که این دکل های مخابراتی سلامت او را تهدید می کنند.

معترضین تلفن همراه در انگلیس و ایرلند شمالی در سالهای اخیر با اره کردن و یا کارهای دیگر، چندین دکل مخابراتی را پایین آورده اند.البته فقط تلفن های همراه نگران کننده نیستند. مقامات «توتنهام» لندن به دنبال تعلیق تمام فناوری های بی سیم در مدارس این منطقه هستند. 

سال گذشته نیز، «فرد گیلبرت»، دانشمند برجسته و رئیس دانشگاه «لیک هد» اونتاریوی کانادا، استفاده از اینترنت وایرلس را در دانشکده اش منع کرد. گروه هایی در سانفرانسیسکو نیز هم اکنون با «ارت لینک» و «گوگل» بر سر سامانه اینترنت بی سیم شهری در تکاپو هستند.

هم اکنون چندین دهه است که نگرانی هایی در خصوص تاثیرات منفی میادین «امواج بسیار کوتاه» ناشی از تجهیزات الکتریکی و خطوط دکل های برق به وجود آمده است. 

افرادی که در کنار دکل های برق بزرگ زندگی می کنند، بیشتر در معرض این آسیب ها قرار داند و الباقی ممکن است روزانه به مدت کوتاهی از کنار این میادین عبور کنند. اما در دهه اخیر، شک و تردید درباره مضرات تلفن همراه و دیگر فناوری های بی سیم نیز شدت گرفته است؛ فناوری هایی که به تولید فرکانس های میلیون ها بار بیشتر ولی با قدرت کمتر و به طور ممتد می پردازند.

تلفن همراه و یا دیگر دستگاه های بی سیم شما نه تنها این فرکانس های بالا را دریافت می کنند، بلکه برای فرستادن اطلاعات به تولید این فرکانس ها نیز می پردازند.

از آنجا که دستگاه همراه به سر و یا بدن شما نزدیک است، میادین ایجاد شده از سوی این دستگاه ها قوی تر از میادین دکل های مخابراتی خیابان هاست.

تاثیرات امواج رادیویی بر روی سلامت عمومی

دانشمندان می‌گویند که بدن ما به طور مداوم به طور عادی پالس های الکتریکی از خود منتشر می کند.

این دسته از دانشمندان به همراه منتقدین فناوری بیسیم بر این باورند که سیگنالهای این فناوری نوین، در سیگنال های بدن انسان اختلال ایجاد می کنند.

اما صنعت مخابرات معتقدند که انتشار امواج رادیویی هیچ تاثیر منفی بر سلامت انسان ندارند، مگر آنکه شدت کافی را برای وارد شدن به گوشت و ارگانیسم بدن شما را داشته باشند؛ درست به همان نحوی که مایکروویو می تواند گوشت را بپزد.

سازمان بهداشت جهانی( WHO) با توجه به اینکه آزمایشات و تحقیقات زیادی درباره امواج مخابراتی انجام داده با این حال هیچ تاثیری را تایید نکرده است. عده ای افسردگی و استرس و اضطراب را از نتایج امواج رادیویی می دانند با این حال سازمان بهداشت جهانی هیچ رابطه علت و معلولی میان فرکانس های مخابراتی و این اختلالات را تایید نمی کند. شاید بتوان گفت استرس و افسردگی دلایل دیگری دارند، نه اینکه فقط امواج رادیویی را عامل آن ها دانست.

فرکانس های مخابراتی و سرطان 

زمانی که تلفن های همراه رواج پیدا کردند، نگرانی هایی از قبلی آنکه نگاه داشتن این دستگاه به مدت زیاد در کنار سر، می تواند موجب بروز تومور مغزی شود افزایش پیدا کرد.برخی از تحقیقات حاکی از آن هستند که استفاده درازمدت از تلفن های همراه در بروز تومورهای مغزی به نوعی دخیل هستند.

برخی دیگر از تحقیقات نیز حاکی از خطرات استفاده کوتاه مدت تلفن همراه برای سلامت انسان دارند. تحقیقات انجام گرفته بر موشهای آزمایشگاهی نشان از آن دارد که امواج منتشره از تلفن همراه موجب اختلال در کارکرد غده تیروئید آنان شده است.

اما محققین از کمبود بودجه در آمریکا برای تحقیق درباره تاثیرات امواج الکترومغناطیسی خبر می دهند و آن را یکی از عمده ترین دلایل نرسیدن به پاسخی معقول کننده می دانند.

«ماگدا هاواس»، محقق برجسته اظهار داشت: بیشتر تحقیقاتی که صورت می گیرد یا به طور مستقیم و یا غیرمستقیم از جانب صنایع بزرگ انجام می شود و آنها می توانند انتخاب کنند که چه اطلاعاتی را در نزد عموم قرار بدهند.

وی افزود: مسلم است که آنان از انتشار نتایجی که به ضررشان باشد اجتناب می ورزند. در تحقیقاتی که صورت گرفته ثابت شده است که قرار دادن تلفن همراه در کنار قفسه ی سینه (مانند گذاشتن آن در جیب پیراهن)باعث ایجاد مشکلات قلبی میشود.

طبق این گزارش آمده است قرار گرفتن تلفن همراه در فاصله ی 5 تا 10 سانتی متری قلب باعث تاثیر امواج الکترومغناطیسی موبایل بر پالس های الکتریکی تولید شده توسط سلول های ضربان ساز (سلول هایی که با تولید جریان الکتریسیته باعث تحریک ماهیچه ی قلب و در نتیجه تپش آن میشود) می شود و باعث به وجود آمدن آریتمی های قلبی (نامنظم شدن ضربان قلب) می شود.

بهترین راه برای در امان ماندن از آسیب های ناشی از این کار قرار دادن تلفن همراه در کیف دستی یا جیب شلوار است.

سازمان بهداشت جهانی (WHO)  اعلام کرده که همچنان تحقیقاتی در کشور های مختلف درباره تاثیر امواج مخابراتی بر روی سرطان در حال انجام اند. با این حال این سازمان افزایش خطر ابتلا به سرطان را در برابر امواج سطح پایین الکترومغناطیسی را بسیار ناچیز می داند. تحقیقاتی بر روی مردمی که خانه هایشان در اطراف آنتن های مخابراتی است انجام شده که نشان می‌دهد امواج مغناطیسی سطح پایین ممکن است به مقدار بسیار کمی خطر ابتلا به سرطان را افزایش دهد. 

اما به گفته سازمان بهداشت جهانی شک نکنید که قرارگرفتن در معرض امواج الکترومغناطیسی سطح بالا بر روی سلامت شما تاثیر می گذارد. همانطور که می‌دانید امواج الکترومغناطیسی دارای سطح بالا و پایین هستند. در امواج سطح بالا طول موج کمتر خواهد بود و فرکانس نیز بیشتر است.

در این میان طیف مرئی را داریم که انسان می‌تواند با چشمان خود آنها را ببیند. اما امواجی مثل امواج رادیویی و پرتوی ایکس و گاما قابل دیدن نیستند. البته با استفاده از ابزار های مخصوص می‌توان وجود آنها را تشخیص داد. 

قرار گرفتن در برابر امواج سطح بالا مانند پرتوی ایکس و گاما قطعا می‌تواند آسیب های جدی ای به بدن انسان وارد کند. احتمالا نام پرتوی ایکس را شنیده باشید. از امواج سطح بالا گاها در موارد خاص پزشکی استفاده می‌شود.

البته استفاده از این امواج در پزشکی محدودیت خاص خودش را دارد. تعداد دفعاتی که اجازه داده می‌شود تا شما در برابر این امواج قرار بگیرید، محدود است. در مقابل امواج سطح بالا، امواج سطح پایین را داریم که فرکانس آنها کمتر است.

امواج سطح پایین طول موج زیادی دارند. امواج رادیویی و مخابراتی از نوع امواج سطح پایین هستند. قطعا این نوع امواج نمی‌توانند به اندازه امواج سطح بالا برای بدن انسان خطری ایجاد کنند. با این حال همانطور که سازمان بهداشت جهانی گفته احتمال خطر فرکانس مخابراتی کم است اما صفر نیست.

امواج مخابراتی و محیط زیست

برخی از افراد مدعی اند که امواج مخابرات نه تنها به روی انسان بلکه حتی بر روی حیوانات و درختان نیز تاثیر دارند. اخیرا که فناوری 5G (اینترنت نسل پنجم) در حال عملیاتی شدن است عده ای مدعی اند که این فناوری عامل شیوع ویروس هاست. 

این ادعا همزمان شد با شیوع ویروس کرونا در شهر ووهان چین که یکی از اولین شهرهای دارای اینترنت نسل پنجم است. البته این افراد توجه دارند که اینترنت نسل پنجم در شهر های دیگر چین نیز اجرای شده بود ولی شیوع کرونا از شهر ووهان آغاز شد. طبق تحقیقات هیچ ارتباط علت و معلولی بین فناوری 5G و شیوع ویروس ها یافت نشده.

علاوه بر این در کشورهایی مثل ایران خبری از اینترنت 5G نیست، اما شاهد شیوع کرونا در ایران بودیم! ادعاها مختلفی در این باره شده است. از ادعای شیوع ویروس توسط اینترنت 5G تا ادعای انتقال ویروس از این طریق!

اگرچه در ضرر داشتن امواج مخابراتی برای سلامت انسان شکی نیست اما باید توجه داشت که این امواج ، از امواج سطح پایین الکترومغناطیسی هستند که خطر چندانی ممکن است برای شما داشته باشد. عده ای نیز خطر اصلی را تلفن همراه می دانند نه آنتن های مخابراتی. 

شما روزانه تلفن همراه تان را به مغز  خود نزدیک می کنید که ممکن است  این موضوع باعث تداخل امواج در مغز شود. اگرچه این موضوع بسیار نادر است ولی جای نگرانی دارد. اختلال حساسیت افراطی به امواج الکترومغناطیسی (EHS) در افراد کمی مشاهده شده. 

این افراد وقتی در میدان های الکترومغناطیسی قرار می‌گیرند علائم خاصی از خود نشان می‌دهند مانند سردرد،‌ خستگی، وزوز گوش، سرگیجه، اختلال ضربان قلب، و علائم پوستی به طوری که این مشکلات زندگی عادی را از این بیماران می گیرد. اکنون هیچ درمانی برای این اختلال وود ندارد و شاید تنها راه دور کردن افراد از امواج مخابراتی باشد که البته در دنیای امروز تقریبا ناممکن است!

از توجه کردن به شایعات درباره امواج مخابراتی بپرهیزید

در دنیای امروزی افرادی هستند که خود را تقریبا کارشناس در هر موضوعی می‌دانند و ممکن است مطالبی نه چندان درست درباره امواج الکترومغناطیسی نیز بگویند. مجلات زرد و شبکه های اجتماعی نیز بر دامن زدن به این شایعات افزوده اند. 

اگرچه دانشمندان و کارشناسان معتقد به افزایش خطر سرطان و مشکلات دیگر در صورت قرار گیری در برابر امواج مخابراتی هستند اما معتقدند که این خطرات ناچیز اند و مشکل اصلی در سلامت جامعه بیشتر وابسته به سبک زندگی و رژیم تغذیه آن هاست. البته همچنان تحقیقاتی در حال انجام است. مردم عادی ممکن است تفاوت امواج مخابراتی و امواج رادیویی را با امواج سطح بالایی مانند اشعه ایکس و گاما را ندانند. اشعه ایکس و گاما، امواج الکترومغناطیسی سطح بالایی هستند که برای سلامت انسان مشکل زا اند و طبق قوانین قرارگیری بیش از حد در برابر این امواج ممنوع است. از پرتو ایکس برای عکس برداری استفاد میشود که شما در عکسبرداری محدودیت سالانه دارید. 

از اشعه ایکس دندانپزشکی یا همان رادیوگرافی برای تصویربرداری از دندان استفاده میشود. این امواج نیز خطراتی دارند و برای همین محدودیت سالانه برای بیماران اعمال میشود. همچنین کارشناسی که عکس برداری را انجام میدهد در محیط عکسبرداری حضور پیدا نمی‌کند.

مخالفین ضرر داشتن امواج مخابراتی چه می‌گویند؟

در مقابل افرادی که امواج و فرکانس های مخابراتی را مضر می‌دانند، افرادی نیز هستند که هرگونه ضرر امواج مخابراتی را انکار می‌کنند. گفته شده بیشتر این افراد صاحبین شرکت های مخابراتی هستند! طبیعتا صاحبین شرکت های مخابراتی دوست ندارند علیه امواج مخابراتی صحبتی کنند!

همانطور که گفتیم، احتمال خطر امواج مخابراتی کم است اما صفر نیست. پس در واقع انکار ضرر فرکانس های مخابراتی هم نادرست است. در بحث علمی جانبداری معنایی ندارد. بررسی موضوع فرکانس های مخابراتی بر عهده کارشناسان این حوزه است.

بنابراین صاحبین شرکت ها نمی‌توانند افراد مناسبی برای بررسی فرکانس ها مخابراتی باشند! بهترین راه برای بررسی صحت ادعای طرفین، استفاده از نظر کارشناسان است. همانطور که گفتیم به شایعات فضای مجازی توجه نکنید، در مقابل به داده های غیر علمی هم توجه نکنید!

بالاخره فرکانس های مخابراتی مضر هستند یا نه؟

توصیه ما این است که وسواس بیش از حد به این موضوعات نداشته باشید و برای اطلاع از این موضوع فقط از منابع معتبر علمی مانند سازمان بهداشت جهانی، اطلاعات مد نظرتان را دریافت کنید. فضای مجازی در کنار مزایایی که دارد باعث شده تا هر فردی حتی بدون آگاهی دقیق نظرات خود را در آن منتشر کند. همین موضوع باعث ایجاد شایعات و حساسیت و ترساندن بیهوده مردم می‌شود. 

ادعای هر دو طرف قابل بررسی است و تقریبا می‌توان گفت هیچ کدام از طرفین کاملا بر حق نبوده اند. دلیل خاصی برای مضر بودن فرکانس های مخابراتی پیدا نشده است. اما طبق تحقیقات انجام شده می‌دانیم که قرار گرفتن طولانی مدت در مقابل امواج مخابراتی می‌تواند برای سلامت انسان خطرناک باشد.

در واقع خطر مهم تر گوشی های تلفن همراه هستند. وقتی موبایل را بر روی گوش خود قرار می‌دهید، در واقع آن را به مغز خودتان نزدیک تر کرده اید. در دراز مدت ممکن است فرکانس های مخابراتی بر روی مغز شما تاثیرات منفی ای بگذارند. 

ارتباط خاصی بین بیماری ها و اینترنت 5G نیز پیدا نشده است. اگر چه عده ای هنوز پافشاری می‌کنند که اینترنت 5G باعث شیوع ویروس کرونا بوده است. این گروه معتقد به تئوری توطئه هستند و در موضوعات دیگر نیز عقاید مشابهی دارند.

ما قصد نداریم که کل عقاید این افراد را رد کنیم، بلکه علم تا حدودی حرف آنان را تایید کرده است. امواج مخابراتی ضرر دارند، اما این ضرر بسیار ناچیز است. مخالفین امواج رادیویی، ضرر های آن را بیش از اندازه بزرگ نشان می‌دهند.

در مقابل افرادی هم که هر گونه ضرر فرکانس های مخابراتی را انکار می‌کنند نیز کاملا بر حق نیستند. امواج قطعا ضرر هایی دارند. مخصوصا اگر بیش از اندازه به دکل های مخابراتی نزدیک باشید.

در کل باید گفت هر دو طرف تا حدودی درست و تا حدودی اشتباه می‌گویند! بهترین منبع برای آگاهی از این قبیل از موضوعات، سازمان بهداشت جهانی و سازمان ها و شخصیت های علمی است. مجلات زرد و فضای مجازی منبع مناسبی برای آگاهی از این نوع موضوعات حساس نیستند!‍

به نظر شما بهترین راه برای کاهش ضرر های فرکانس های مخابراتی چیست؟