استارلینک چیست و آیا اینترنت جهانی رایگان است؟

احتمالا چیزهایی درباره اینترنت ماهواره ای و پروژه استارلینک که شرکت اسپیس ایکس(SpaceX) آن را اجرا می‌کند،شنیده باشید. پروژه ای بسیار جاه طلبانه و آینده نگر که توسط کارآفرین مشهور ایلان ماسک انجام میشود.هر جای دنیا که باشید به زودی تکنولوژی های جدید و جدیدتر به سراغتان می آید و زندگیتان را تغییر میدهند که البته اینترنت ماهواره ای نیز یکی از آنها خواهد بود. 

حتی تصور اینکه در دریاها،جنگل ها و دشت ها به طور دقیق تر همه جا اینترنت داشته باشیم هیجان انگیز و جذاب است اما میخواهیم در ادامه این مقاله به جزئیات بیشتری از این پروژه بپردازیم و ببینم اصلا این پروژه چطور قرار است اینترنت را در فضا پخش کند.

استارلینک اصلا چیست؟ 

استارلینک پروژه ای است که توسط شرکت اسپیس ایکس انجام میشود و هدف آن مهیا سازی اینترنت در تمام کره زمین و حتی فضا است. این شرکت با استفاده از تعداد زیادی ماهواره که در اطراف زمین قرار میگیرند قصد دارد تمامی زمین را به اینترنت متصل نماید. البته این سرویس قصد دارد علاوه بر ارزان بودن بهترین سرعت را هم ارائه دهد. 

اما اخیرا با توجه به اینکه قیمت استفاده از اینترنت استارلینک 99 دلار به صورت ماهانه اعلام شده است شاید دیگر نتوان آن را ارزان دانست. علاوه بر اینکه باید تجهیزاتی به قیمت 499 دلار نیز تهیه نمایید. البته باید بدانیم اینترنت ماهواره استارلینک اگر مطابق با وعده های داده شده پیش برود، یقینا جایگزین اینترنت ADSL و اینترنت همراه خواهد شد.

استارلینک (starlink) چطور کار میکند؟

هنگامی که این پروژه به طور کامل آمده و عملیاتی شود شما میتوانید در هر نقطه ای از سیاره زمین به اینترنت دسترسی داشته باشید. می توان گفت که هدف ایلان ماسک،  فرستادن هزاران ماهواره کوچک به پایین ترین و نزدیکترین مدار زمین است.

این ماهواره های کوچک چه شکلی اند؟

همانطور که گفتیم این ماهواره کوچک هستند به طوری که 60 عدد از آنها میتوان با موشک فالکون 9 شرکت اسپیس ایکس به فضا منتقل کرد. جرم ( وزن) هر کدام از این ماهواره ها 573 پوند ( معادل 260 کیلوگرم ) است. انرژی این ماهواره ها از نور خورشید تامین میشود و همانطور  که در تصاویر میتوانید ببینید ، هر ماهواره دارای یک پنل خورشیدی است. به محض اینکه ماهواره ها در مدار خود قرار گیرند این پنل ها باز شده و شروع به کار می کنند.

سرعت اینترنت استارلینک چقدر خواهد بود؟

ماهوار های استارلینک بسیار به زمین نزدیک اند و فاصله آنها از زمین فقط 350 مایل حدودا 563 کیلومتر است. به همین منظور شرکت اسپیس ایکس ادعا میکند زمان تاخیر اینترنت (پینگ) این شرکت چیزی میان 25ms تا 35ms  خواهد بود. یعنی اینکه این سرویس به اندازه کافی سریع است و حتی برای بازی آنلاین نیز مناسب است. و البته سرعت اینترنت استارلینک تقریبا 1Gbps ( یک گیگابایت بر ثانیه) خواهد بود.

در نسخه آزمایشی اینترنت ماهواره ای که اخیرا راه اندازی شده است سرعت اینترنت استارلینک سنجیده شده است. نتایج آزمایش کاربران نسخه آزمایشی نشان می‌دهد که در حال حاضر سرعت دانلود اینترنت ماهواره ای بین 11 تا 60 مگابیت بر ثانیه و سرعت آپلود بین 5 تا 18 مگابیت بر ثانیه است. زمان تاخیر یا همان پینگ هم چیزی حدود 31 تا 94 میلی ثانیه بوده است.

اما باید توجه داشته باشید که هدف پروژه استارلینک رسیدن به سرعت یک گیگابایت بر ثانیه است. تا کنون 12000 ماهواره استارلینک مجوز گرفته اند که هنوز همه آنها آماده و پرتاب نشده اند. مشکلات دیگری نیز هنوز وجود دارد که صاحب شرکت اسپیس ایکس یعنی ایلان ماسک قول برطرف کردن آنها را داده است.

تا به حال چند ماهواره استارلینک به فضا پرتاب شده اند؟

اولین ماهواره استارلینک در سال 2018 به فضا فرستاده شد و 60 ماهواره دیگر هم در سال 2019 به فضا فرستاده د اما این تمام ماجرا نیست. گویا تا 12000 ماهواره برای ان پروژه نیاز باشد اما اسپیس ایکس حتی به فراتر از آن فکر میکند و قصد دارد تا 42000 ماهواره را در مدار های اطراف زمین قرار دهند.

هزینه استفاده از اینترنت استارلینک چقدر خواهد بود؟ 

در ابتدا رئیس این پروژه در پاسخ به این سوال گفت : آیا دیگر کسی برای خدمات اینترنت پرسرعت کمتر از 80 دلار در ماه پرداخت می کند؟ قطعا خیر. اما همچنان قیمت این سرویس مشخص نیست ، مخصوصا برای مردم ایران. 

اخیرا شرکت استارلینک هزینه استفاده از اینترنت ماهواره ای خود را، ماهانه 99 دلار اعلام کرده است. اما توجه داشته باشید که این صرفا هزینه مصرف اینترنت شماست. علاوه بر این شما باید یک دستگاه مخصوص از استارلینگ بخرید. این دستگاه که آنتنی شبیه دیش ماهواره دارد، امکان ارتباط با ماهواره های استارلینک را فراهم می‌کنند. برای خرید تجهیزات لازم هم باید 499 دلار پول پرداخت کنید.

البته توجه داشته باشید که این قیمت فعلا برای نسخه آزمایشی اعلام شده است و ممکن است در نسخه اصلی قیمت بالاتر هم برود. اما باید بدانیم که این قیمت به طور ماهانه برای ایرانی ها بسیار گران محسوب می‌شود.

اولین جای زمین که به این سرویس دسترسی خواهد داشت کجاست؟

به گفته ایلان ماسک این سرویس باید ابتدا در عرضهای جغرافیایی بالا راه اندازه شود به همین منظور ابتدا از  روستاهایی در کانادا و بخش هایی از شمال ایالات متحده امریکا  به طور آزمایشی این سرویس آماده میشود. برنامه این شرکت این است که تا سال 2021 به بخش های بیشتری این سرویس را گسترش دهد.

هم اکنون نسخه آزمایشی اینترنت ماهواره ای استارلینک در قسمت هایی از کانادا و آمریکا قابل استفاده است.

آیا ماهواره  استارلینک از روی زمین قابل مشاهده خواهند بود؟ 

در ابتدای پرتاب بله این ماهواره ها از زمین با چشم غیر مسلح قابل مشاهده خواهند بود ول هنگامی که در مدار خود و در فاصله حدود 500 کیلومتری قرار گیرند به دلیل آلودگی نوری و حتی فاصله زیاد دیگر با چشم غیر مسلح قابل دید نخواهند بود. 

اما گاها نور این ماهواره ها از زمین قابل مشاهده است که باعث نگرانی برخی از کارشناسان شده است. به همین دلیل ایلان ماسک نیز قول برطرف کردن این موضوع را داده است.

آیا ماهواره استارلینک برای ایجاد ارتباط تلفنی نیز هست؟ 

جواب این سوال هم خیر و هم بله است. در واقع این سرویس برای اینترنت رسانی به تمامی کره زمین و البته فضای اطراف زمین آماده شده و قصدی برای ایجاد ارتباطات تلفنی ندارد. اما از نگاهی دیگر امروزه اپلیکیشن های بسیاری وجود دارند که امکان برقراری تماس صوتی و تصویری از طریق اینترنت را به شما می‌دهند. 

پس شما می‌توانید با استفاده از اینترنت، تماس صوتی برقرار کنیم. کما اینکه در آینده نه چندان دور ممکن است سیم کارت های جای خودشان را به تماس های اینترنتی بدهند. هزینه کمتر تماس صوتی از طریق اینترنت نسبت به استفاده از سیم کارت باعث شده تا خیلی از مردم به فکر استفاده از تماس صوتی اینترنتی باشند.

اما ممکن است این قضیه برای اینترنت استارلینک زیاد صدق نکند. قیمت گران اینترنت ماهواره ای استارلینک کام ایرانی ها را تلخ کرده و ممکن است مردم ایران اشتیاق زیادی به استفاده از اینترنت ماهواره ای نشان ندهند. 

به هر حال اگر می‌خواهید از اینترنت برای تماس صوتی استفاده نمایید، مای رند بهترین اپلیکیشن هایی که برای این کار طراحی شده اند را به شما معرفی می‌کنند.

آیا ماهواره های استارلینک خطری دارند؟

برخی از کارشناسان مشکلاتی برای این پروژه در نظر گرفته اند مانند آلودگی های فضایی، اما شرکت اسپیس ایکس اعلام کرده که تمامی مشکلات را حل خواهد کرد. علاوه بر مشکل آلودگی فضایی ، آلودگی بصری نیز ممکن است ایجاد شود. که البته شرکت اسپیس ایس اعلام کرده به دلیل نزدیک بودن این ماهواره ها به زمین چنین مشکلاتی پیش نخواهد آمد.

البته این مشکل جدیدی نیست به طور کلی در روند گسترش تکنولوژی مشکلاتی وجود دارد اما این به این معنی نیست که ما تکنولوژی های جدید را کنار بگذاریم بلکه می توانیم آنها را اصلاح کنیم و مشکلات آن را برطرف کنیم. 

اخیرا در برخی مناطق ایران نیز اشیایی نورانی در آسمان دیده شده است که به احتمال زیاد ماهواره های شرکت اسپیس ایکس هستند. همین موضوع باعث نگرانی مردم هم می‌شود. دیدن اجسام نورانی در آسمان خود باعث ایجاد آلودگی نوری می‌شود. اما باید ببینیم که اسپیس ایکس چه راهکاری برای حل این مشکلات دارد!

آیا ماهواره های استارلینک از فناوری 5G استفاده می کند؟

خیر این فناوری برای اتصال مستقیم به اینترنت طراحی شده است و با فناوری 5G متفاوت است. فناوری 5G در جهت اتصال اشیا به اینترنت طراح ده است که موسوم به اینترنت اشیا است اما پروژه استارلینک چنین قصدی ندارد.

آیا استارلینک رقیبی هم دارد؟

شاید از نظر عملیاتی اسپیس ایکس تنها شرکتی باشد که مشغول انجام پروژه اینترنت ماهواره ای است اما از نظر تئوریک شرکت های دیگری نیز توانایی انجام این پروژه را دارند از جمله این رقبا میتوان وان وب و پروژه کایپر آمازون اشاره کرد. البته با توجه به اینکه در حال حاضر استارلینک نقص هایی دارد، ممکن است رقبای شرکت اسپیس ایکس از این شرکت پیشی بگیرند!

چرا به اینترنت استارلینک، اینترنت آزاد می‌گویند؟ 

اینترنت استارلینک به free internet معروف شده است که متاسفانه باعث ایجاد سوء تفاهماتی شده است. منظور از free internet اینترنت رایگان نیست! در برخی از صفحات مجازی این شایعه منتشر شده بود که اینترنت ماهواره ای استارلینک در تمام زمین رایگان است! این دروغ عجیب باعث خوشحالی خیلی از مردم شده بود که البته با اعلام قیمت رسمی اینترنت استارلینک این شایعه از بین رفت.

اما منظور اصل از free internet، اینترنت آزاد است. به این معنا که اینترنت استارلینک هیچ گونه محدودیت و فیلترینگی ندارد و همه کاربران بدون هیچ مشکلی می‌توانند به تمامی وبسایت ها دسترسی داشته باشند.

البته از گفتن این خبر چیز زیادی نگذشته بود که سخنگویان پروژه استارلینک چیزی خلاف این خبر اعلام کردند.

شرکت اسپیس ایکس اعلام کرد در راستای همکاری با دولت ها با قوانین آنها کنار خواهند آمد. طبیعتا اسپیس ایکس نمی‌تواند بدون اجازه دولت ها اینترنت خودش را به دست مردم برساند. برای دریافت این اجازه هم نیاز دارد تا به قوانین مربوط به هر کشوری توجه کند و آنها را اجرا نمایند.

حتی در ابتدا این شرکت نامی از ایران در پروژه خودش ذکر نکرده بود که با اعتراضات ایرانی ها همراه شد. ایرانیان زیادی از شرکت اسپیس ایکس تقاضای برقراری اینترنت ماهواره ای در ایران را کردند که البته موفق هم شدند. با پیگیری های انجام شده شرکت اسپیس ایکس هم اکنون نام ایران را هم جزو کشورهای هدف خود ذکر کرده است. 

درست است که این شرکت آمریکایی، خصوصی است اما ممکن است به دلیل تحریم ها آمریکا علیه ایران، مجددا نام ایران از سرویس اینترنت ماهواره ای استارلینک خط بخورد!

آیا استارلینک همه نیازها را برطرف خواهد کرد؟

برای پاسخ دادن به این سوال، هنوز زود است. اینترنت ماهواره ای استارلینک فعلا در فاز آزمایشی است و طبیعتا خیلی از موارد وعده داده شده هنوز اجرا نشده است. برای مثال سرعت اینترنت استارلینک هنوز اختلاف زیادی با سرعت وعده داده شده دارد که شاید بتوان علت را در عدم تکمیل مراحل مربوط به پروژه دانست.

برای قضاوت درباره موضوعات این چنینی باید تا پایان یافتن و تکمیل پروژه استارلینک صبر کنیم و منتظر نتیجه باشیم.

از برخی جهات استارلینک هنوز انتظارات را برآورده نکرده است. فارغ از سرعت اینترنت که احتمالا ارتقا خواهد یافت، مشکلاتی مانند آلودگی نوری وجود دارد. ماهواره های استارلینک در مداری نزدیک به زمین در حال حرکت هستند که اگر در شرایط مناسب به آسمان نگاه کنید ممکن است آن ها مشاهده کنید. این موضوع با بیشتر شدن تعداد ماهواره های استارلینک، شدیدتر هم خواهد شد.

نتیجه استارلینک چه خواهد شد؟

این پروژه که شاید بتوان آن را جاه طلبانه نامید، روزی بشر حتی  تصور این تکنولوژی را نمی توانست بکند؛ اما داریم میبینم که این اتفاق در حل عملیاتی شدن است.  تکنولوژی روز به روز پیشرفت میکند و تخیل بشریت روز به روز به واقعیت تبدیل میشود. شاید تا قبل از آماده شدن این فناوری از آن حیرت زده شوید اما روزی این فناوری نیز مانند فناوری های قبلی برای همه مردم عادی خواهد شد.

اما آیا همه چیز طبق برنامه ها،اهداف و قول های داده شد پیش می‌رود؟ منبع خبر های اولیه درباره استارلینک چه کسانی بودند که باعث ایجاد شایعاتی زیادی درباره این پروژه شدند. شاید بتوان مهم ترین شایعه مطرح شده را رایگان بودن و آزاد بودن اینترنت استارلینک دانست! استارلینک نه تنها رایگان نیست بلکه در حال حاضر قیمت اینترنت استارلینک برای مردم ایران بسیار زیاد است. 

از طرفی هنوز از امکان برقراری اینترنت استارلینک در ایران نمی‌توان مطمئن بود. با توجه به اینکه هر چند وقت یکبار اخبار مربوط به این پروژه تغییر می‌کند، باید تا کامل شدن مراحل پروژه، منتظر بمانیم.

به نظر شما آینده پروژه استارلینک چه خواهد بود؟