جیلبریک کردن آیفون چیست و آیا امنیت آن را به خطر می‌اندازد؟

جیلبریک کردن آیفون، راهی که از نظر برخی از کاربران راه فرار از محدودیت‌های اپل است. افراد زیادی در سراسر دنیا وجود دارند که از کاربران گوشی‌های آیفون و سیستم عامل iOS هستند. و کار با آن را دوست دارند.

در این بین، افراد دیگری هستند که معتقدند شرکت اپل سیاست‌های سختگیرانه‌ای دارد. در نتیجه به راه‌هایی که به کمک آنها می‌توانند این محدودیت‌ها را کنار بزنند علاقمند هستند.

شروع بحث میان مخالفان این سیاست و کمپانی اپل از سال 2007 بوده است. از آن سال به بعد با ارائه نسخه‌های جدید از آی‌او‌اس، این بحث ادامه داشته است.

ممکن است این سوال پیش بیاید که آیا این محدودیت‌ها به نفع کاربران اپل است یا به ضررشان؟ در ادامه به بررسی این موضوع و خوبی‌ها و بدی‌های آن می‌پردازیم.

جیلبریک آیفون چیست؟

جیلبریک یا Jailbreak که معنای جالب "فرار از زندان" دارد، پروسه‌ای است که به وسیله آن می‌توان به فایل‌های سیستمی iOS دسترسی داشته و از سد محدودیت‌های آن گذشت.

با انجام این کار تغییراتی بر روی سیستم عامل نصب شده صورت می‌گیرد. نهایتاً کاربر به فایل‌هایی که پیش از این اجازه نداشته، دسترسی پیدا می‌کند. فرایند جیلبریک کردن آیفون را می توان تا حدی مشابه روت کردن گوشی‌های اندرویدی دانست.

کمپانی اپل با در نظر داشتن سیاست‌هایی خاص و از لحاظ امنیت، برای تولیدات خود محدودیت‌هایی را در نظر می‌گیرد. ابزارهای Jailbreak به دور زدن این محدودیت‌ها کمک می‌کنند.

این ابزارها حتی بررسی نحوه عملکرد سیستم عامل آی‌او‌اس را ساده‌تر می‌کنند. در نتیجه انجام تحقیقات برای پیدا کردن باگ‌های امنیتی احتمالی آسان‌تر خواهد بود.

برخی از محققان در حوزه امنیت همواره وجود محدودیت‌های امنیتی اپل را توجیه کرده‌اند. اما برخی هم معتقدند این سختگیری‌ها تجربه کاربری را با مشکل روبرو می‌کند.

مهم‌ترین محدودیتی که می‌توان به آن اشاره کرد، اجبار کاربران به استفاده از اپ استور است. در واقع تنها مرجع رسمی و قابل قبول اپل برای دریافت و نصب اپ‌ها، این محیط است.

اما در صورتی‌که گوشی آیفون خود را جیلبریک کنید این محدودیت دیگر وجود ندارد. در نتیجه می‌توانید برنامه‌های مورد نیاز و علاقه خود را از هر فضای دیگری به جز اپ استور دریافت کنید.

آیا جیلبریک آیفون و آنلاک کردن آن دو کار مشابه هستند؟

در جواب به این سوال باید بگوییم نه. این دو موضوع از یکدیگر جدا بوده و متفاوت هستند. آنلاک کردن به این معنا است که اگر آیفون خود را از شرکت مخابراتی 1 خریده باشید، زمانی که تصمیم دارید اپراتور خود را تغییر دهید باید موبایل خود را آنلاک کنید.

آنلاک کردن آیفون راهی است که به کمک آن می‌توان از سیم کارت دیگر اپراتورها، روی همان آیفون استفاده کرد. بدون اینکه نیاز به تغییر سیستم عامل آن باشد.

برنامه‌هایی که پس از انجام Jailbreak آیفون بر روی گوشی خود نصب می کنید، معمولا قابلیت‌های متفاوتی را ارائه می‌کنند.

یعنی به قسمت‌هایی از Setting گوشی دسترسی دارند که پیش از این، این اجازه به اپ‌های موجود در اپ استور داده نمی‌شد. در نتیجه می‌توانند این بخش‌ها را کنترل یا بهینه کنند.

جیلبریک کردن آیفون بر روی چه نسخه‌هایی قابل انجام است؟

اگرچه پیش از این جیلبریک کردن آیفون بر روی نسخه‌های 10 و بالاتری از آن امکان پذیر نبود. اما به نظر می‌رسد فعالیت‌ها برای دستیابی به این هدف بیشتر شده است.

در اواخر اردیبهشت امسال، تیمی که در زمینه جیلبریک کردن آیفون‌ها فعالیت می‌کند، از ابزاری رونمایی کرد که که می‌تواند تمامی نسخه‌های 11 تا 13.5 iOS را جیلبریک کند.

طبق گفته تیم آنکاور (UncOver) ، این ابزار توانایی Jailbreak کردن iPad iOS را هم دارد. با اینکه تیم‌های زیادی در چند سال اخیر، بر روی موضوع جیلبریک کردن آیفون کار کردند، اما این شرکت سریعا وارد عمل شده و طی چند روز، جیل‌بریک را غیرممکن کرده است.

همین کار باعث شده تا اعتماد کاربران از لحاظ امنیتی نسبت به این کمپانی بیشتر شود. با این حال تیم برنامه‌نویسی آنکاور ادعا کرده است که ابزار جدید آنها هیچ باگی نداشته و عمر باتری و در نتیجه کارایی و عمر موبایل را کاهش نمی‌دهد.

از طرفی بر اساس ادعای آنکاور، این ابزار جدید تاثیری روی سرویس‌های حفاظت داده اپل نداشته و این بخش از سیستم عامل دستخوش تغییر نمی‌شود.

بررسی‌های عمومی محققان، که این ابزار را پیش از انتشار رسمی آن بررسی کرده‌اند نشان می‌دهد که توانسته با موفقیت کار کند.

اما نکته مهم‌تر این است که باید دید تجربه کاربران در استفاده از این ابزار چه خواهد بود؟ زیرا مدت زیادی از عرضه این ابزار نمی‌گذرد. در نتیجه تایید یا تکذیب گفته‌های تیم آنکاور به زمان بیشتری نیاز دارد.

البته باید به این نکته توجه داشته باشید که سودجویان می‌توانند از طریق جیلبریک، آیفون‌ها را هک کرده و اطلاعات شخصی افراد را بدزدند.

زیرا این کار (Jailbreak)، احتمال نصب بدافزار‌ها را افزایش می‌دهد. اما به نظر برخی از محققان این کار می‌تواند یک اتفاق مثبت باشد.

معایب جیلبریک آیفون چیست؟

اگر شما جزء مدافعان سرسخت تصمیمات این شرکت باشید با جیلبریک کردن گوشی‌های آن مخالف هستید. دلایل این مخالفت می‌تواند موارد زیر باشد:

1. با جیلبریک کردن آیفون خود، گارانتی آن را لغو خواهید کرد. پس اگر نگران مشکلات احتمالی که در آینده ممکن است بوجود بیاید باشید، به سراغ جیلبریک کردن نمی‌روید.

2. جیلبریک کردن آیفون بر روی نسخه‌های جدید iOS قابل انجام نیست. در نتیجه باید منتظر باشید تا هکرها روش نفوذ به نسخه‌های جدید را بیابند.

3. با Jailbreak کردن گوشی خود، امنیت آن را دچار چالش می‌کنید. از آنجایی‌که با این کار شما از مقررات اپل سرپیچی کرده‌اید پس امنیت اطلاعات خود را با خطر روبرو کرده‌اید.

4. زمانی که تصمیم به جیلبریک گرفته‌اید باید مسئولیت تمام خطرات احتمالی را بپذیرید. چون گوشی شما وضعیت عادی خود را نداشته و ممکن است سیستم عامل با مشکلاتی روبرو شود.

5. مصرف باتری گوشی بعد از جیلبریک کردن افزایش پیدا می‌کند. در نتیجه باید دائما به فکر شارژ کردن گوشی خود و خرید یک پاوربانک خوب باشید.

6. کارایی گوشی‌های آیفون در حالت معمول بسیار خوب است. پس نیازی نیست به دلیل بعضی محدودیت‌ها که شاید خیلی هم مهم نباشند، خود را به دردسر بندازید.

آیا جیلبریک کردن آیفون قانونی است؟

تا پیش از سال 2010، Jailbreak کردن آیفون در آمریکا غیر قانونی بود. اما در جولای سال 2010 ، جیلبریک آیفون به طور رسمی و از سوی دولت بدون منع اعلام شد.

شرایط در کشورهای دیگر نیز متفاوت است. اما در بیشتر کشورها انجام این کار مانعی ندارد. ایران هم جزء کشورهایی است که منعی برای انجام این کار در نظر نگرفته است.

آیا پس از جیلبریک کردن آیفون، می‌توان سیستم عامل را بروزرسانی کرد؟

این کار مشکلی در آپدیت کردن سیستم عامل آیفون ایجاد نمی‌کند. پس می‌توانید در زمان نیاز سیستم عامل iOS را بروزرسانی کنید.

البته با انجام بروزرسانی، تنظیمات گوشی مجددا به وضعیت قبل از جیلبریک کردن برمی‌گردد. پس باید دوباره آن را Jailbreak کنید. اما اگر ابزار جیلبریک کردن برای نسخه فعال روی گوشی شما ارائه نشده باید تا زمان عرضه آن منتظر بمانید.

ویژگی‌های مثبت جیلبریک آیفون چیست؟

طرف مقابل مخالفان Jailbreak کردن آیفون، موافقان با این کار هستند. از نظر آنها وقتی راهی وجود دارد تا از آیفون استفاده بهتری داشته باشند، چرا این کار را نکنند؟

دلایل این افراد برای توجیه جیلبریک کردن آیفون می‌تواند موارد زیر باشد:

1. پس از گذشتن از سد این محدودیت‌ها می‌توانید برنامه‌های پیش‌فرض را کنار گذاشته و برنامه‌های دیگری را جایگزین کنید.

2. با جیلبریک آیفون می‌توانید فایل‌های خود را با بلوتوث انتقال دهید.

3. این امکان وجود دارد تا محیط کاربری را به سلیقه و انتخاب خود تغییر داده و شخصی سازی کنید.

4. با این روش می توانید اپ‌های مورد نظر خود را از هر مرجع دیگری دریافت کرده و نصب کنید. حتی می‌توانید برنامه‌های پولی را هم رایگان دریافت و از آنها استفاده کنید.

5. و آخرین دلیل اینکه؛ وقتی برای خرید آیفون خود پول پرداخت کرده‌اید چرا در استفاده از آن باید با محدودیت رفتار کنید؟

اپلیکیشن سیدیا (Cydia) چیست؟

 این اپ، محیطی شبیه به اپ استور است که پس از جیلبریک کردن گوشی، در دسترس شما قرار می‌گیرد. از طریق این اپ می‌توانید به فهرستی بزرگی از برنامه‌های غیررسمی و متنوع دسترسی داشته و به انتخاب خود آنها را نصب کنید.

این اپلیکیشن به صورت خودکار و پس از گذشتن از سد محدودیت‌های اپل بر روی گوشی نصب می‌شود.

نتیجه‌گیری

همانطور که اشاره شد کمپانی اپل همواره تلاش کرده تا در برابر هکرها ایستاده و راه‌های جیلبریک کردن سیستم عامل خود را ببندد. با این حال در اغلب کشورها، این اقدام منع قانونی ندارد. 

اگر مایلید تا گوشی آیفون خود را jailbreak کنید باید بدانید که این کار می‌تواند عواقبی داشته باشد. همچنین اپل هیچ مسئولیتی را در قبال مشکلات احتمالی نمی‌پذیرد.

نکته دوم اینکه با این کار، امنیت گوشی شما متزلزل شده و ممکن است هر لحظه، بدافزار یا ویروسی به آن نفوذ کند.

گذشتن از سد محدودیت‌های اپل، به جذابیت اسمش نیست. زیرا در برابر بدست آوردن آزادی بیشتر، بسیاری از ویژگی‌های خوب آن را از دست خواهید داد.

در نتیجه اگر مشکل جدی با آن ندارید، بهتر است که به سراغ جیلبریک کردن آن نروید. در پایان مایلیم تا نظرات شما را درباره این موضوع بدانیم. آیا به نظر شما به خطر انداختن امنیت گوشی و اطلاعات شخصی به بهانه دسترسی آزاد‌تر به دیگر اپ‌ها، جیلبریک کردن آیفون را توجیه می‌کند؟