واتساپ برای حریم خصوصی شما احترامی قائل نیست! + بررسی امنیت واتساپ

اخیرا حرف و حدیث هایی درباره امنیت واتساپ شنیده می‌شود. احتمالا شما هم این روز ها شنیده باشید که عده ای ادعای می‌کنند که واتساپ به اندازه کافی برای حریم خصوصی کاربران خود ارزش قائل نیست! اما باید ببینیم که آیا این موضوع واقعا درست است یا نه. البته واتساپ اشتباهاتی نیز داشته است. جدید ترین اشتباه واتساپ هم مربوط به سیاست جدید این پیام رسان است.

واتساپ به مشترکین خود پیغامی داده مبنی بر اینکه اگر می‌خواهید از واتساپ همچنان استفاده نمایید، باید اجازه استفاده از اطلاعات خصوصی خود را به فیسبوک نیز بدهید. البته مدتی است که فیسبوک، واتساپ را خریداری کرده است. شاید تا حدودی این موضوع طبیعی باشد اما چرا گمان می‌کنیم واتساپ در حال دزدیدن اطلاعات خصوصی مردم است؟

هنگامی که می‌خواهید واتساپ را بر روی گوشی خود نصب نمایید، باید به این برنامه مجوزهایی را بدهید. در غیر این صورت نمی‌توانید واتساپ را نصب نمایید. برای مثال واتساپ از شما اجازه دسترسی به مخاطبین را می خواهید. کارشناسان می‌گویند که اینگونه مجوز ها خطر هک شدن را افزایش می‌دهند. اما خود واتساپ ادعا می‌کند که این مجوز ها برای افزایش امنیت است!

همه این موضوعات باعث ایجاد سوالاتی درباره امنیت واتساپ می‌شوند. آیا واقعا این مجوز ها برای ارتقا امنیت کاربران است؟ آیا واقعا واتساپ تهدیداتی برای مشترکین خود در بر دارد یا نه؟ در ادامه این مقاله قصد داریم به بررسی امنیت واتساپ بپردازیم و حتی پیامرسان های جایگزینی را به شما معرفی کنیم. با ما همراه باشید.

واتساپ چیست؟

واتساپ یک برنامه تلفن همراه است که به عنوان یک پیام رسان رایگان شناخته می شود. در حال حاضر واتساپ متعلق به فیسبوک است. این برنامه در سال 2009 راه اندازی شد و خیلی هم زود میان مردم جا باز کرد. حتی مردم ایران هم از این پیام رسان استقبال خوبی کردند. البته از وقتی که در سال 2014 فیسبوک این پیام رسان را خریداری کرد، می‌توان گفت واتساپ هم رونق گرفت.

در حال حاضر واتساپ دارای بیش از دو میلیارد کاربر در سراسر جهان است. در ابتدا واتساپ در ایران بسیار محبوب شد تا اینکه پیام رسان های دیگری نیز به وجود آمدند و به علت امکانات بیشتر پیام رسان های دیگر، مردم به سمت آنها رفتند. 

با این حال واتساپ هنوز هم بیشترین کاربر را در بین پیام رسان ها را دارد. البته اخیرا به دلیل حرف و حدیث هایی درباره امنیت واتساپ، مجددا کاربران در حال کوچ از واتساپ به دیگر پیام رسان ها هستند. در ادامه این پیام رسان ها را معرفی خواهیم کرد.

واتساپ چگونه کار می‌کند؟

مثل هر پیام رسان دیگری، واتساپ هم به منظور ایجاد ارتباطات ساخته شده است. با استفاده از این اپلیکیشن می‌توان پیام های خودتان را با استفاده از اینترنت به مخاطبین خودتان بفرستید. حتی امکان تماس صوتی نیز از طریق این اپلیکیشن فراهم است. واتساپ کاملا رایگان است و شما باید فقط هزینه اینترنت را پرداخت نمایید. 

اما این همه ماجرا نیست! واتساپ پیام ها را رمز گذاری می‌کند تا خیال شما از نظر نظر امنیت راحت باشد. در واقع واتساپ ادعا می‌کند که به دلیل سیستم رمزنگاری ای که این پیام رسان استفاده می کند، امکان دزدیدن پیام های شما وجود ندارد. 

واتساپ برای تامین امنیت خود از روش end-to-end استفاده می‌نماید. این روش رمز گذاری نه تنها مانع دسترسی شخص ثالث به پیام ها می شود بلکه خود واتساپ هم به پیام ها دسترسی نخواهد داشت. در واقع دسترسی به پیام ها رد و بدل شده بین دو نفر، تقریبا ناممکن است. 

در واقع این بدان معنا است که فقط شما و فردی که با آن چت می‌کنید، می‌توانید پیام ها را مشاهده نمایید. البته باید دید این ادعای واتساپ تا چه حد می‌تواند صحیح باشد. با ایجاد شایعاتی که اخیرا درباره امنیت واتساپ ایجاد شده است، مردم درباره حفظ حریم خصوصی خود محتاط تر شده اند.

برای مثال گفته شده که چت های خصوصی گروه های خاصی در گوگل منتشر شده است. علاوه بر این شماره تلفن کاربران زیادی در اینترنت قرار گرفته شده است. طبیعتا این موضوع بر خلاف حریم خصوصی است. البته گفته می‌شود که این پیام ها به سرعت از گوگل حذف شده و از دسترس خارج شده اند. با این حال همین موضوع صدای خیلی از منتقدین را در آورده است.

امنیت واتساپ چقدر است؟ اصلا آیا واتساپ امن است؟

واتساپ علاوه بر رمزگذاری بر روی پیام ها، تنظیمات دیگری را در اختیار مخاطبین خود قرار می‌دهد. برای مثال شما می توانید وضعیت نمایش پروفایل خودتان برای دیگران را تنظیم نمایید. این موضوع هم مربوط به حریم خصوصی می‌شود اما قطعا آن چیزی نیست که ما دنبال آن می‌گردیم.

باید به خاطر داشته باشید که همه کارهایی که در واتساپ انجام می‌دهید، کاملا خصوصی هم نیست. البته شاید نتوان اسم آن را نقض حریم خصوصی دانست. اما واتساپ اطلاعاتی درباره نحوه استفاده شما از این پیام رسان را با شرکت مادر خود یعنی فیسبوک در اشتراک می گذارد. البته همانطور که گفتم این موضوع تا حدی می‌تواند طبیعی باشد.

با خواندن خط مشی رازداری واتساپ می‌توانید اطلاعاتی درباره حفظ حریم خصوصی خودتان در واتساپ را کسب نمایید. اگر چه واتساپ از روش رمز گذاری end-to-end استفاده می‌کند، اما این تمام ماجرا نیست. در واقع نمی‌توان ادعا کرد یک برنامه صددرصد امن است. اما قطعا این روش رمز گذاری می‌تواند ارتباطات شما را امن تر کند.

برخی ادعا کرده اند که در حال حاضر 60000 گروه واتساپی بر روی اینترنت موجود هستند و افراد می‌توانند به راحتی وارد آنها شوند. البته همانطور که گفتم خیلی از این گروه ها سریعا از دسترس خارج شدند ولی همچنان هم برخی از آنها در دسترس هستند.

در واقع امکان دسترسی به اطلاعات این گروه ها وجود دارد. امکان دسترسی به پیام ها، تصاویر و فیلم ها و دیگر فایل ها وجود دارد. بدتر از آن می‌توان شماره تلفن همه اعضای یک گروه را مشاهده کرد. قطعا لو رفتن اطلاعات خصوصی افراد در فضای مجازی می‌تواند برای آنها خطر آفرین باشند.

این شایعات و سیاست های جدید واتساپ دست به دست هم داده اند تا به واتساپ بیشتر و بیشتر مشکوک شویم. در سال 2019 عده ای از هکر متوجه شدند که می‌توان از طریق برقراری تماس صوتی با مخاطبین، بدافزار ها را وارد گوشی آنها کرد. واتساپ به سرعت این مشکل را برطرف کرد. اما هکر ها دائما در حال تلاش هستند تا نقاط ضعف یک اپلیکیشن را پیدا کنند. طبق قوانین واتساپ باید بدانید که این پیام رسان می‌تواند فعالیت ها و تعاملات شما با دیگر افراد را ذخیره کند و حتی می‌تواند آنها را در اختیار پلیس قرار دهد. 

همانطور که گفتم هیچ برنامه ای به طور کامل امن نیست، بنابراین خود شما هم باید تلاش کنید تا امنیت و حریم خصوصی خودتان را حفظ نمایید. تا می‌توانید از اپلیکیشن های به روز استفاده کنید و از ارسال پیام ها مخاطره آمیز خودداری نمایید. چنانچه از طرف فرد غریبه ای پیام ها مشکوک دریافت کردید، به آن توجه نکنید و سریعا فرد را مسدود کنید. هکر ها می‌توانند از طریق لینک هایی که برای شما ارسال می‌کنند، به تلفن همراه شما نفوذ کنند.

مکالمات ما در واتساپ تا چه مدت ذخیره می‌شوند؟

برای حفظ حریم خصوصی، واتساپ پیام های شما را  در سرور های خود ذخیره نمی‌کند. بلکه پیام های شما فقط در دستگاه خودتان ذخیره می‌شوند. علاوه بر این، اگر پیامی بعد از گذشت 30 روز هنوز تحویل داده نشده باشد، واتساپ آن را حذف خواهد کرد. اما چنانچه پیام تحویل داده شده باشد، تا وقتی خودتان آن را حذف نکنید، پیام ذخیره خواهد ماند.

برای حذف کردن پیام ها می‌توانید انگشت خودتان را بر روی پیام مد نظر بگذارید و آن را نگه دارید. سپس نماد مربوط به پاک کردن را فشار دهید. چنانچه می‌خواهید پیام برای مخاطب شما هم پاک شود باید گزینه Delete for everyone را انتخاب نمایید. اما اگر می‌خواهید پیام فقط برای شما حذف شود، گزینه Delete for Me را انتخاب نمایید. 

سیاست جدید واتساپ چیست؟

اخیرا شاید شنیده باشید که واتساپ سیاست جدیدی برای حفظ حریم خصوصی کاربران خود در نظر گرفته است. به زودی به کاربران واتساپ پیغامی نشان داده خواهد شد مبنی بر اینکه واتساپ قصد دارد برخی اطلاعات شما را با شرکت مادر خود یعنی فیسبوک به اشتراک بگذارد. این اطلاعات شامل برخی از اطلاعات خصوصی شما از جمله شماره تلفن همراه شما است. 

در این پیغام از شما در خواست می‌شود که شرایط جدید را بپذیرید، در غیر این صورت دیگر نمی‌توانید از واتساپ استفاده نمایید. در واقع  واتساپ می خواهد شما را مجبور به پذیرش این سیاست کند. البته مدیران مربوط به واتساپ گفته اند که جای هیچ نگرانی ای نیست و حتی این موضوع برای بهتر کردن امنیت و حریم خصوصی افراد است.

اطلاعاتی از جمله منطقه زمانی، IP، زبان، شبکه تلفن همراه، اطلاعاتی درباره سیمکارت، قدرت سیگنال و اطلاعات مربوط به عملکرد دستگاه شما در دسترس فیسبوک قرار خواهد گرفت. یکی از انتقاد هایی که همواره به واتساپ وارد بوده نمایش دادن شماره تلفن همراه است. خیلی از پیام رسان های امروزی فقط در مرحله ثبت نام از شما تلفن همراه می‌خواهند و در ادامه کار به هیچ وجه شماره تلفن همراه شما را به نمایش نمی‌گذارند.

اما واتساپ برای همه افراد شماره تلفن همراه شما را به نمایش می‌گذارد. شاید فکر کنید نمایش دادن شماره تلفن همراه شما چندان هم خطرناک نیست. اما همین موضوع می‌تواند باعث مزاحمت های تلفنی یا هر موضوع دیگری که خلاف حریم خصوصی است، شود.

انتقاد ها از سیاست جدید واتساپ به حدی شدت گرفت که ایلان ماسک، کارآفرین مشهور به مردم گفت که به جای واتساپ از پیام رسان سیگنال استفاده کنند. فقط با انتشار همین خبر، عده زیادی از کاربران به سمت پیام رسان سیگنال و دیگر پیام رسان ها رفتند.

جان کوم بنیانگذار واتساپ، در سال 2018 به دلیل سیاست کسب درآمد از اطلاعات خصوصی کاربران، از سمت خود استعفا کرد. در واقع واتساپ می‌تواند از اطلاعات خصوصی کاربران خود کسب درآمد کند. برای مثال در مناطقی از دنیا، فیسبوک با داشتن اطلاعات خصوصی شما می‌تواند تبلیغاتی مرتبط به شما را برایتان به نمایش بگذارد. 

آیا پیام رسان سیگنال واقعا امن است؟

در حال حاضر در کشور های اروپایی، کاربران زیادی از واتساپ به سمت سیگنال یا پیام رسان های دیگر رفته اند. اما آیا امن تر بودن سیگنال واقعیت دارد؟ سیگنال دارای روش های امنیتی به روز تری است. در سیگنال می‌توانید پیام ها مدت دار را ارسال کنید. می‌توانید چت های خودتان را خصوصی تر نمایید. برای مثال سیگنال برای جلوگیری از لو رفتن اطلاعات خصوصی شما، کیبورد شما را ناشناس می‌کند. 

ناشناس کردن کیبورد به این منظور است که کسی نتواند حروفی را که شما تایپ کرده اید را بخواند! علاوه بر این همانطور که می‌دانید برای استفاده از واتساپ در ویندوز باید حتما گوشی شما نیز به اینترنت متصل باشد! اما در سیگنال اینگونه نیست. همین موضوع هم باعث استقبال خیلی از مردم از سیگنال شده است.

هیچ پیام رسانی را نمی‌توان کاملا امن دانست، اما سیگنال حداقل موارد بهتری برای حفظ حریم خصوصی دارد که واتساپ ندارد. اما مهم ترین عامل شک مردم به واتساپ عدم اعتماد آنها به فیسبوک است.

فیسبوک از همان ابتدا دارای رفتار های مشکوکی بوده است. برای مثال می‌توان به ماجرا فروش اطلاعات کاربران به سازندگان تلفن همراه اشاره کرد. در کل سابقه فیسبوک در حفظ حریم خصوصی تقریبا وحشتناک است! در سال 2017 برایان اکتون، توسعه دهنده واتساپ علاوه بر انتقاد از سیاست های فیسبوک از این شرکت جدا شد و شروع به توسعه سیگنال کرد.

در واقع توسعه دهنده واتساپ همان توسعه دهنده سیگنال است! با این تفاوت که واتساپ را به فیسبوک فروخته است ولی سیگنال پیام رسان مستقلی است. در اتحادیه اروپا نیز شکایاتی علیه فیسبوک انجام شده است. این شکایات ادعا می‌کنند که فیسبوک اطلاعات خصوصی کاربران خود را به دیگران می‌فروشد! 

فیسبوک اما این موضوع را رد کرد، اما احتمالا عدم حفظ حریم خصوصی کاربران در فیسبوک مطلب صحیحی باشد! علاوه بر این فیسبوک قصد دارد اینستاگرام را نیز با فیسبوک ادغام نماید. باید ببینیم آیا برای اینستاگرام هم اتفاقی مشابه واتساپ خواهد افتاد یا نه! 

در آخر از شما می‌خواهم که نظرات خودتان درباره حفظ حریم شخصی توسط واتساپ را با ما به اشتراک بگذارید. در صورتی که از پیام رسان های دیگری استفاده می‌کنید، می‌توانید تجربیات خودتان را با ما درمیان بگذارید!

به نظر شما بهترین راه برای حفظ حریم خصوصی در فضای مجازی چیست؟