اینترنت 5G به ایران رسید!

سرعت رشد تکنولوژی در جهان گاهی از سرعت گردش زمین به دور خودش هم بیشتر است. یعنی ممکن است در عرض 24 ساعت اتفاقات شگرف و هیجان انگیزی در دنیای فناوری رخ دهد که واقعا برای ما حیرت آور باشد. این رشد فزاینده و روز به روز باعث گشته تا فناوری های ارتباطی هم با شتاب فراوانی توسعه پیدا کنند. اینترنت 5G یکی از همین فناوری های ارتباطی است که در مدت زمان نسبتا کوتاهی رشد نمود و حالا به ایران نیز وارد شده است.

در هفته ای که گذشت و با تلاش های شبانه روزی اپراتور ایرانسل و همچنین وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، اینترنت 5G رسما در شبکه مخابراتی ایران لانچ شد.

اولین سایت اینترنت 5G در ایران

بزرگترین اپراتور دیجیتال کشور یعنی ایرانسل، اولین سایت 5G ایران را، با کمک وزارت ارتباطات ، در ساختمان پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات راه اندازی نمود.  این پژوهشگاه در خیابان کارگر شمالی تهران بزرگ قرار دارد. مراسم افتتاح اولین سایت اینترنت 5G به صورت آنلاین صورت گرفت. در این افتتاحیه آنلاین، رئیس جمهور روحانی ورود اینترنت 5G به ایران را یک خبر خوش دانست و اینترنت نسل پنجم موبایل را یک تحول بزرگ دیجیتال برای کشور خواند.

وی اظهار نمود: نسل پنجم فقط برای ارتباطات نیست، برای اقتصاد دیجیتال کشور است. سال گذشته مرکز هوش مصنوعی را تشکیل دادیم و امسال هم اعلام می‌کنیم که فعالیت نسل پنجم اینترنت موبایل را شروع نمودیم.

تحولات اینترنت 5G در دو سال گذشته

مسابقه ی شرکت های ارتباطی الان بر سر اینترنت 5G است. البته الان اینترنت 5G در حال حاضر بسیار گیج کننده است. سه مدل اصلی 5G به بازار عرضه شده است: باند کوتاه ، باند متوسط و باند پهن که همه این موارد بسیار متفاوت از یکدیگر عمل می کنند. البته اکثر شرکت های توسعه دهنده همه این سه گونه را تست نموده اند. در نهایت گسترده ترین و بهترین نسخه ، باند کوتاه 5G است که تقریباً شبیه به همان 4G عمل می کند و اجرا می شود.

اما یکی از حاشیه ها و سوالات مهمی که مدت ها در رابطه با نسل پنجم اینترنت مطرح شد این بود که آیا 5G بی خطر است؟ در پاسخ باید گفت که اصولا بله. در تئوری 5G خطرناک است. بسیاری از کارشناسان و نظریه پردازان اینترنت نسل پنجم را سرزنش می کردند و همه چیز از سرطان گرفته تا حتی تقویت و شیوع ویروس ها را به این فناوری نسبت دادند.

اما خوب است بدانید که باند کوتاه 5G مبتنی بر فرکانس های رادیویی است که دهه هاست از آن استفاده می شود. باند کوتاه اینترنت 5G در ایران از باندهای تلویزیونی UHF استفاده می کند که از سال 1331 در دنیا مورد استفاده قرار گرفته اند. باند میانی آن از سال 2007 استفاده شده است.

بزرگترین نگرانی اینترنت 5G مربوط به موج بالا یا موج میلی متر نسل پنجم اینترنت است. این باند البته به لحاظ صنعتی و انبوه استفاده نشده است.

اینترنت نسل پنجم ایرانسل

اپراتور ایرانسل، نخستین و بزرگترین اپراتور دیجیتال کشور، قبل تر از این ها هم در شهریور سال 1396، نخستین آزمایش شبکه 5G در ایران را انجام داده بود و نمونه‌ای از نتورک کامل (End to End) نسل پنجم، شامل Core شبکه و رادیو را در حضور مهندس آذری جهرمی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات آزمایش نموده بود.

خبر خوب اینکه در روزهای آینده، ایرانسل دومین سایت اینترنت 5G را در ساختمان مرکزی خود و در هفته‌های آتی نیز سایت‌های بعدی 5G خود را با اولویت مراکز علمی، تحقیقاتی و نیز مراکز مهم شهری، راه‌اندازی خواهد نمود.

ایرانسل با هدف توسعۀ دولت همراه و ارتقای سطح کیفی دسترسی به زیرساخت‌های فناوری اطلاعات و ارتباطات، هم‌راستا با سیاست‌های ابلاغ شده در قانون برنامۀ پنج‌سالۀ ششم توسعه و با نگاه به مؤلفه‌های سند چشم‌انداز جمهوری اسلامی ایران در افق 1404 و نیز راهبردهای خود به عنوان یک اپراتور دیجیتال، از جمله کمک به شرکت‌های فعال در جهت تسریع در رشد و حمایت و پشتیبانی جدی از کسب‌وکارهای نوپای اینترنتی از آغاز تا ورود به بازار، توسعۀ کمی و کیفی شبکه دیتا و حفظ و بهبود جایگاه فعلی ایرانسل در این حوزه، توسعۀ شبکۀ ایرانسل به عنوان سریع‌ترین لایۀ دسترسی به شبکه ملی اطلاعات و استفاده حداکثری از بسترهای ایجاد شده در جهت رشد تولید محتوا و توسعه ارائه خدمات (پرداخت، آموزش، بهداشت، حمل و نقل و…)، نخستین سایت نسل پنجم تلفن همراه (5G) ایران را برای وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات، راه‌اندازی کرده است.

ایرانسل در حال توسعه هر چه بیشتر شبکه اینترنت نسل پنجم است. ایرانسل در تست های انجام شده بر روی 5G رکورد سرعت اینترنت در ایران را شکست! ایرانسل تا کنون سرعتی بالاتر از 1.5 گیگابایت بر ثانیه را به ثبت رسانده است. 

چندی پیش در تاریخ 21 آبان 1399، ایرانسل سومین سایت اینترنت 5G خود را راه اندازی کرد. این سایت در دانشگاه تربیت مدرس قرار دارد. هم مشترکین ایرانسل و هم دانشجویان دانشگاه تربیت مدرس می‌توانند از  اینترنت 5G ایرانسل بهره ببرند.

ایرانسل وعده داده است که به زودی مناطق بیشتری تحت پوشش اینترنت 5G قرار خواهند گرفت. البته ایرانسل تنها اپراتوری نیست که در حال تحقیق و توسعه شبکه اینترنت نسل پنجم است. 

اینترنت 5G همراه اول

بالاخره همراه اول هم وارد بازی شد. اخیرا همراه اول نیز از سایت 5G خود رونمایی کرده است. همراه اول توانسته رکورد سرعت اینترنت در ایران را بشکند. با این حساب همراه اول اکنون از رقیب خود یعنی ایرانسل هم پیشی گرفته است. 
البته همراه اول از سال 1395 وارد تکنولوژی 5G شد تا بتواند در آینده این نسل از اینترنت را در ایران ارائه دهد. در همایش رونمایی از اینترنت نسل پنجم همراه اول، سرعت اینترنت این اپراتور از 3.6 گیگابیت بر ثانیه عبور کرد و تا 3.8 گیگابیت بر ثانیه هم رسید. 

البته مدیران ارشد همراه اول تاکید کردند که قصد وارد شدن به بازی سرعت را ندارند و به زودی قصد دارند که شبکه اینترنت 5G را در سطح تهران گسترش دهند. در حرکت نمایشی دیگر، همراه اول توانست به پینگ 9 میلی ثانیه دسترسی داشته باشد. 

البته توجه داشته باشید که این حرکات صرفا نمایشی هستند و باید نتیجه را در عمل ببینیم! همچنان مشکلاتی در اینترنت همراه اول و ایرانسل وجود دارد. ما توقع داریم که ابتدا مشکلات قبلی حل شوند، سپس همراه اول به توسعه شبکه 5G بپردازد. 

تمام مراحل توسعه اینترنت 5G همراه اول توسط کارشناسان ایرانی انجام شده است. همراه اول با همکاری دانشگاه صنعتی شریف از سال 1396 وارد حوزه اینترنت نسل پنجم شد. با این حال تا تاریخ 10 اسفند 1399 همراه اول هیچ چیزی از فرآیند توسعه اش را به نمایش نگذاشته بود. 

برخی از کاربران اینترنت نقدهایی به همراه اول و ایرانسل وارد کرده اند. این دو اپراتور همچنان در برخی از مناطق کشور پوشش دهی خوبی ندارند. حتی در برخی مناطق شهری نیز اینترنت نسل چهارم و حتی نسل سوم به سختی قابل استفاده اند. 

امیدواریم همراه اول علاوه بر توسعه اینترنت 5G به حل مشکلات آنتن دهی و رفع مشکلات اینترنت نسل های قبلی نیز بپردازد. کاربران هنوز از سرعت اینترنت نسل های قبلی راضی نیستند. در واقع اگر دقت کنیم متوجه می‌شویم که اینترنت نسل سوم و چهارم از نظر سرعت تفاوت چندانی ندارند! ممکن است این اتفاق برای اینترنت 5G نیز بیفتد. در واقع در بخش هایی از کشور زیرساخت های لازم برای توسعه شبکه اینترنت 5G وجود ندارد.

اینترنت 5G چه مزیت هایی برای ما دارد؟

بر اساس استانداردهای 3GPP در نسل پنجم، مولفه هایی مثل میانگین سرعت، حداکثر سرعت، ظرفیت شبکه، بهره‌وری طیف، بهره‌وری مصرف انرژی، تحرک و کاهش ضریب تاخیر، استانداردهایی دارند که اینترنت 4G قادر به دست‌یابی به آنها نبود.

اینترنت نسل پنجم تلفن همراه (5G)، دارای مزایایی نظیر سرعت بیشتر، تاخیر کمتر، تعداد و تراکم کاربر بالاتر و شبکه پایدارتر است که این مزیت ها، سبب مدیریت خدمات حیاتی، دستیابی به پهنای باند سریعتر در همه جا و بهره‌گیری از اینترنت اشیای انبوه می‌شود.

این فناوری امکان دارد در خصوص مواردی چون بهداشت و سلامت، دولت همراه، کشاورزی، حمل و نقل، انرژی و مسائل مالی راهگشا باشد و پیش‌بینی می‌گردد که در آیندۀ نزدیک، 5G اثر بسیار زیادی بر اقتصاد جهان داشته باشد.

تکنولوژی 5G ضمن افزایش سرعت و کیفیت خدمات دیجیتال، ارائه خدمات جدید و کاهش شکاف دیجیتالی بین شهرها و مناطق کم برخوردار و محروم را در پی دارد. با استفاده از این فناوری می‌توان با ایجاد زیرساخت‌های لازم، برای ارائۀ خدماتی مانند جراحی از راه دور، دسترسی به محتوای با کیفیت (4K)، توسعۀ خدمات شهر هوشمند و خدمات مبتنی بر فناوری اینترنت اشیا، استفاده از هوش مصنوعی برای کمک به بهره‌وری تولید و مدیریت مصرف انرژی در کشاورزی اقدام کرد.

اینترنت 5G اصلا چیست؟

5G ، پنجمین نسل شبکه موبایل استاندارد جهانی (mobile network)  بعد از  1G , 2G,3G و 4G است. این نوع شبکه موبایل جهت اتصال همه چیز از جمله ماشین ها و اشیا به اینترنت طراح شده است. اینترنت 5G نوعی سرمایه گذاری برای آینده است.

شاید الان با خود بگویید که در حال حاضر خیلی از گوشی های تلفن همراه از اینترنت 5G پشتیبانی نمی‌کنند، پس اینترنت 5G عملا بیهوده است. اما اینطور نیست. دقیقا مانند نسل های قبلی اینترنت، ما به کمی فرصت نیاز داریم. 

هنگامی که اینترنت 4G توسعه یافت، حداقل سه سال به طول انجامید تا مردم به سمت آن بروند. اما امروزه نقش آن را در زندگی روزمره خود می‌توانید احساس کنید. اینترنت 5G هم قطعا همینطور خواهد بود. 

البته علیه اینترنت 5G نظریاتی وجود دارد که باید ببینیم تا چه حد درست هستند! سوال دیگری که شاید در ذهن شما باشد این است که چه کسی اینترنت 5G را اختراع کرده است. باید بگویم که هیچ کس خاصی اینترنت 5G را ابداع نکرده بلکه این نسل از اینترنت توسط شرکت های زیادی در سراسر دنیا در حال توسعه است. 

شرکت های با همکاری مهندسین در حال تحقیق و توسعه شبکه های اینترنتی هستند. 

تفاوت اینترنت نسل پنجم(5G) با نسل های قبلی اینترنت چیست؟

اینترنت نسل اول یا همان 1G در دهه 1980 شروع به فعالیت و توسعه یافتن کرد که فقط امکان انتقال صوت به صورت آنالوگ را داشت.نسل دوم اینترنت که در دهه 1990 به وجود آمد و توسعه یافت ، تقریبا شباهت به همان نسل اول داشت با این تفاوت که انتقال پیام های صوتی دیگر به صورت آنالوگ نبود بلکه دیجیتالی بود ؛ علاوه بر این ارسال پیام صوتی و MMS ( پیام های چند رسانه ای)  هم در نسل دوم ممکن بود. در دهه اول قرن 21 بود که نسل سوم اینترنت یا همان 3G پا به عرصه وجود گذاشت. اینترنت نسل سوم تکنولوژی انتقال اطلاعات(data) را دارا بود که کمترین سرعت آن  200kbit/s  یا همان  200 کیلو بیت بر ثانیه است.

نسل چهارم که در دهه دوم قرن 21 بهره برداری شد، علاوه بر دارا بودن تمامی امکانات نسل های قبل خدمات پهنای باند اتصال به اینترنت را هم فراهم میکند برای مثال در این نسل از اینترنت امکان وصل شدن لپ تاپ ها با یک مودم وایرلس، به تلفن همراه‌های هوشمند و دیگر دستگاه‌های موبایل وجود دارد.

و اما می‌رسیم به نسل پنجم، نسل پنجم علاوه بر دارا بودن امکانات نسل های قبل از سه نوع متفاوت پهنای باند استفاده میکند که هر کدام متناسب با استفاده کاربر تنظیم شده. برای مثال اگر دنبال سرعت سریع هستید اینترنت خود را بر روی پهنای باند متناسب تنظیم میکنید. و یا شاید بخواهید در عین حال چندین دستگاه را به شبکه اینترنتی وصل کنید و بهترین بازده را دریافت کنید که در آن صورت نوع دیگری از پهنای باند برای شما مهیا شده است.

اینترنت نسل پنجم دارای سرعت بالاتر از نسل های قبل است و این تکنولوژی به دنبال وصل کردن اشیا و شاید همه چیز به اینترنت است. چیزی که امروزه موسوم به اینترنت اشیا و یا اینترنت همه چیز است. 

نحوه کارکرد اینترنت 5G نیز با نسل های قبلی متفاوت است. تمامی 4 نسل قبلی شبکه های موبایل ، از برج های بلند برای آنتن دهی استفاده می کردند. حتی در بعضی مناطق ارتفاع این برج ها به 100 ها متر می‌رسید . اما در نسل پنجم اینترنت این موضوع کمی متفاوت است . تکنولوژی 5G از چندین پهنای باند متفاوت استفاده می کند تا بتواند بهترین بازدهی را ارائه دهد. 

آیا شایعات درباره اینترنت 5G  صحت دارد؟

از زمانی که این فناوری جدید پا به  عرصه وجود گذاشت شایعاتی بسیاری درباره آن وجود داشت؛ شایعاتی مانند اینکه اینترنت نسل پنجم عام ایجاد سرطان و گسترش ویروس هاست. حتی به اعتقاد برخی امواج الکترومغناطیسی این فناوری برای محیط زیست و مغز انسان ایجاد مشکل می‌کند.

در ماه آوریل سال 2020 ، 230 نفر از دانشمندان از 40 کشور مختلف در بیانیه ای درباره پیامد های انسانی و زیست محیطی اینترنت نسل پنجم اخطار دادند.

مصادف شدن شیوع ویروس کرونا و اینترنت نسل پنجم بر این شایعات افزوده است. عده ای استدلال می کنند که ووهان چین منشا کونا بوده و اتفاقا در این شهر فناوری 5G  راه اندازی شده بوده. اما این افراد توجه ندارند که اینترنت نسل پنجم قبل از ووهان در شهر های دیگر چین مانند پکن و شانگهای راه اندازه شده بود.

با این اوصاف همچنان هیچ شاهد و گواهی ای مبنی بر ارتباط بین اینترنت نسل پنجم و شیوع ویروس کرونا وجود ندارد.

عده ای حتی پارا فراتر گذاشته اند و مدعی هستند که اینترنت 5G می‌تواند ویروس های از کار افتاده را مجددا فعال کند. البته این افراد تا کنون هیچ دلیل و مدرکی برای این مدعای خود ارائه نداده اند. با پیشرفت تکنولوژی همواره شایعاتی از این قبیل درباره فناوری های جدید وجود داشته است. 

البته نباید منکر این شویم امواج الکترومغناطیسی می‌توانند اثراتی بر روی انسان داشته باشند. اما این اثرات بیشتر در زمانی رخ می‌دهند که شما در نزدیکی این امواج باشید. حتی طبق گفته های سازمان بهداشت جهانی احتمال ابتلا به سرطان به دلیل امواج الکترومغناطیسی بسیار کم است ولی صفر نیست! 

پس به راحتی نمی‌توان بیماری ها و مخصوصا ویروس کرونا را به اینترنت نسل پنجم ربط داد. این شایعات در کشور های زیادی وجود دارد. عده ای این شایعات را در فضای مجازی گسترش داده اند.

حتی در برخی از کشور ها مخالفین اینترنت 5G به دکل های مربوط آن حمله کرده اند و آنها را آتش زده اند! اینترنت نسل پنجم مانند دیگر نسل های اینترنتی از امواج سطح پایین استفاده می‌کنند. امواج سطح بالا مانند اشعه فرابنفش، ایکس و گاما می‌توانند برای سلامتی انسان مضر باشند. اما امواج سطح پایین نمی‌توانند بر روی سلول های انسان تاثیری بگذارند. 

یک اختلال نادر شناسایی شده که در آن فرد مبتلا، نمی‌تواند در نزدیکی دکل های مخابراتی زندگی کند. این افراد با نزدیک بودن به دکل های مخابراتی دچار سردرد های وحشتناکی می‌شوند. هنوز علت این بیماری پیدا نشده و راه درمانی هم برای آن وجود ندارد. البته تعداد افراد مبتلا به این اختلال بسیار کم است ولی به هر حال باید به دنبال راه حلی برای این مشکل باشیم.

چه گوشی هایی از اینترنت 5G پشتیبانی می‌کنند؟

در حال حاضر گوشی های 5G کم تعداد هستند. اما روز به روز به تعداد آنها افزوده می‌شود. شاید با خودتان فکر کنید که حتما باید گوشی های گران قیمت بخرید تا از 5G پشتیبانی کنند. اما اینطور نیست. گوشی های میان رده ای نیز وجود دارند که از اینترنت 5G پشتیبانی می‌کنند. 

البته اگر قصد خرید گوشی را دارید، فعلا زیاد به فکر استفاده از 5G نباشید. همانطور که می‌دانید در حال حاضر مناطق تحت پوشش 5G بسیار کم هستند. هر چند ایرانسل اولین سایت های مربوط به 5G را راه اندازی مرده است. اما تعداد آنها نیز بسیار کم است. 

پس شاید الان برای خرید گوشی های 5G کمی زود باشد. بهتر است الان هزینه زیادی برای این موضوع نکنید. به جای خرید گوشی های گران قیمت می‌توانید میان رده های موجود در بازار را بخرید. 

اینترنت 5G سرمایه ای برای آینده

می توان گفت اینترنت 5G یک سرمایه گذاری برای یک دهه آینده است. چرا که در تجربه های قبلی نسل های اینترنت موبایل، ما شاهد تغییرات عمده ای در دنیای فناوری بودیم که عملا سال ها پس از راه اندازی آن نسل اینترنت اتفاق می افتد. به عنوان مثال در اینترنت 4G در سال 2010 به بهره برداری رسید. 

اولین تلفن های 4G در دنیا هم در سال 2010 ظاهر شدند. اما انواع برنامه هایی که به اینترنت نسل چهارم احتیاج داشتند و دنیای ما را تغییر داده اند ، بعدا ظاهر گشتند. اسنپ چت در سال 2012 آمد ، و اوبر در سال 2013 رواج یافت. همچنین بستر تماس های تصویری از طریق شبکه های LTE نیز در سال 2013 آماده گشت.

این موضوع درباره ایران هم صادق است. درست است که اینترنت نسل پنجم در حال توسعه است، اما قطعا تا رسیدن به دوران اوج اینترنت 5G زمانی چند ساله نیاز داریم. حتی باید توجه داشته باشید که هنوز در برخی مناطق اینترنت نسل چهارم قابل استفاده نیست! اینترنت 5G نیز فعلا در حد آزمایشی در ایران مورد استفاده قرار گرفته و فقط در چند سایت معدود می‌توانید از این نسل اینترنت بهره مند شوید. 

در نهایت امید است تا نسل پنجم اینترنت 5G برای ایران نیز امکانات و شرایطی جدید را رقم بزند.

به نظر شما اینترنت 5G چه تغییراتی در زندگی ما ایجاد خواهد کرد؟